Zorgsubstitutie binnen de ouderenzorg

Zorgsubstitutie is het verplaatsen van zorg als gevolg van beleid. Al jaren staat in de picture het verplaatsen van (dure) tweedelijnszorg naar de (goedkopere) eerste lijn. Deze zorgsubstitutie naar de eerste lijn is al ingezet in het begin van deze eeuw. Maar ook in andere zorgsectoren wordt steeds vaker ingezet op het verplaatsen van zorg. Besluiten om te bepalen of er zorg verplaatst moet worden, en zo ja waarheen,  worden onder andere bepaald door het zorgzwaartepakket (ZZP) van de patiënt.
Een ZZP beschrijft welke ondersteuning of zorg iemand nodig heeft die niet zelfstandig kan wonen. Er zijn 53 ZZP's , verdeeld over drie sectoren:

1. verpleging & verzorging (V&V): 10 ZZP's
2. gehandicaptenzorg (GZ): 30 ZZP's
3. geestelijke gezondheidszorg (GGZ): 13 ZZP's

Bron: Rijksoverheid zorgzwaartepakket  (2013)

Wat een concrete ZZP inhoudt, is exact beschreven. Voor een verzekerde wordt de indicatie bepaald door het CIZ.
Bron: ZZP beschrijving sector V&V 2013

Hoe hoger de ZZP, hoe hoger het maximumtarief dat de NZa voor instellingen vaststelt. Deze maximumtarieven per ZZP gelden per dag. Zorginstellingen spreken vervolgens jaarlijks met zorgkantoren af, hoeveel zorg er zal worden geleverd en tegen welke prijzen deze zorg kan worden gedeclareerd.
Bron: NZa overzicht uren en prijzen ZZP (2014)

Instellingen of tehuizen die AWBZ zorg willen leveren, hebben daarvoor een contract nodig met het zorgkantoor. Indien er geen AWBZ contract  is tussen een instelling en het zorgkantoor, valt de medische zorg (huisarts, fysio) onder de ZVW. Zo kan een particuliere instelling patiënten opnemen met een ZZP 5 en 6 en kan men de "thuiszorg" component wel laten vallen onder de AWBZ, maar zal de medisch zorg onder de ZVW vallen. Het is voor deze particuliere tehuizen financieel gunstig deze medische zorg door de huisarts te laten uitvoeren. Immers, de 7x24 uur huisartskosten bedragen 138,12 euro per verzekerde per jaar. Het zal voor hen met een andere constructie nimmer goedkoper zijn!
Bron: CVZ huisartskosten per verzekerde per jaar (2012)

Nu de ouderenzorg zo in beweging is, numeriek met de vergrijzing en met de door dit kabinet beoogde zorgverplaatsing van ZZP 3 en 4 uit de verzorgingshuizen, zullen huisarts en specialist ouderengeneeskunde (SO) steeds meer samenwerkingsafspraken moeten maken.
Inmiddels circuleert er een notitie van de LHV en Verenso. In deze notitie is te lezen: "De medische zorg voor patiënten met een ZZP 0 tot en met 4 valt onder het basisaanbod huisartsenzorg. De medische zorg voor patiënten met een ZZP 5 of hoger is in principe  verpleeghuiszorg. Als huisartsen deze zorg willen leveren, dient aan een aantal  randvoorwaarden voldaan te zijn ( bekwaamheid, continuïteit, consultatie)."
Bron: Beoogde werkafspraak LHV- Verenso ZZP

Er speelt zowel een competentieprobleem als een financieringsprobleem. De zorg leveren betekent verantwoordelijk en aansprakelijk zijn. De zorg leveren binnen de ZVW, betekent voor huisarts (en de SO) betaald te worden met de tarieven uit de basiszorg (NZa:CT:8,67) en vooralsnog een vrij tarief ITZ. Maar de M&I tarieven als verrichtingentarief zullen gaan verdwijnen in de nieuwe bekostiging.

Dus zijn de volgende vragen relevant...

• kan de huisarts met deze zorg van ZZP 5 en 6 in een particuliere instelling nu stoppen?
• moet de huisarts met deze zorg van ZZP 5 en 6 in een particuliere instelling nu stoppen?
• wil de huisarts met deze zorg van ZZP 5 en 6 in een particuliere instelling nu stoppen?
• hoe is met de nieuwe werkafspraak LHV - Verenso de ANW zorg geregeld? Welke eisen stelt de HAP aan het particuliere tehuis? En wie beslist daarover?
• neemt de SO deze hele zorg dan over? Met welk tarief? Binnen deze setting is vanaf ZZP3 sowieso het MDO met de SO al een verplichte activiteit.

Cruciale vraag: is de zorginkoper/verzekeraar nu actief met alle partijen deze zorg '' veilig' te regelen? Ik merk het (nog) niet..
Het kan verder niet zo zijn dat voor dezelfde doelgroep (ZZP 5 en 6) twee verschillende regelingen gelden: een AWBZ regeling binnen een instelling en een ZVW regeling buiten deze instelling.

AM