zondag 22 september 2013

Bestrijd zorgfraude, maar niet selectief

In de Miljoenennota 2014 (pg 10) meldt het kabinet een nieuw aanvalsplan om fraude in de zorg te voorkomen, beter op te sporen en harder aan te pakken. VWS doet dat samen met NZa, ZN, FIOD en OM. Voor fraudebestrijding worden extra middelen ingezet, € 5 mln in 2014 en vanaf 2015 € 10 mln per jaar. Dit geld wordt onder meer gebruikt voor de inzet van “tientallen extra inspecteurs”. De NZa zal een onderzoek uitvoeren naar de omvang van de fraude en naar “de zwakke plekken in het stelsel”.  Speerpunten zijn verder de rechtmatige uitvoering van de ZVW binnen het project PinCeT en de aanpak van fraude met het pgb. In mei 2013 is het programma Verspilling in de Zorg van start gegaan. Met een meldpunt (www.verspillingindezorg.nl) waar tot augustus 2013 ruim 17.000 meldingen zijn binnengekomen.

Het kabinet is helder in hun standpunt: “om de solidariteit en het draagvlak te bewaken is het cruciaal dat premiegeld goed wordt besteed aan zinnige en zuinige zorg. Fraude in de zorg is onacceptabel en het kabinet pakt dit hard aan” (citaat Miljoenennota).

Dit standpunt zal een ieder onderschrijven. Zolang we de zorgkosten voor elkaar en met elkaar betalen, moet en wil een ieder zeker weten dat elke euro goed wordt besteed.

Maar twee vragen zijn cruciaal..
1.       Wat is fraude?
2.       Wordt het hele stelsel wel goed doorgelicht?


Niet alles wat fout gedeclareerd is, is fraude. Er is een woud aan regelgeving en wie alle declaratiesystemen en wetgeving kent, het allemaal snapt, moet de vinger maar opsteken. In ziekenhuizen is men in het kader van ‘transparantie’ overgegaan van 30.000 DBC ’s naar 4.400 DOT’s.  Nou en? Notabene het voormalig hoofd van het CTG snapt het niet meer. En de voorman van een van de grootste verzekeraars spreekt van “een doolhof”.  En waar zijn nu de verantwoordelijken die dit systeem hebben bedacht? Toch met instemming van de Tweede Kamer?

Verzekeraars die nota’s controleren, moeten zich houden  aan de Regeling zorgverzekering onder ‘verwerking persoonsgegevens’. Deze regels hebben betrekking op detailcontrole en op fraudeonderzoek. De verzekeraar stelt bij verdenking een controleplan op met een risicoanalyse waaruit blijkt dat het declareergedrag niet in de haak is. Dit wordt verstuurd naar de betreffende zorgaanbieder, waarna de materiele controle kan beginnen.  En klopt de declaratie niet, dan start de terugvordering, al dan niet via de FIOD. De wetgever bepaalt of er wel/geen fraude is. Zo simpel is het.

In 2012 en 2011 werd er door zorgverzekeraars  respectievelijk € 6 en € 7,7 mln aan fraude vastgesteld. Is dit veel? Een andere voorman van een andere grote verzekeraar merkt op dat zijn fraudeteam uitkomt op hooguit 2 miljoen euro. “Op een omzet van 7,5 miljard noemt is dat slappe thee”, zo stelt hij. In het regeerakkoord Rutte I gold de ambitie dat de intensivering in onderzoek naar zorgfraude € 47 mln moet opleveren.

Toch buitelen media, politiek en externe “deskundigen” over elkaar heen, als het gaat om elkaar te overtreffen hoe ernstig de “fraude” wel niet is.  Met uiteindelijk de conclusie dat niemand precies weet om welk bedrag het gaat en de schade beperkt is. Maar met wel als resultaat een  negatieve beeldvorming rond zorgprofessionals.  Als dank voor de moeite!

Maar wordt het héle zorgstelsel wel bij het nieuwe fraude aanvalsplan betrokken? Want als het kostenaspect wordt genoemd als argument bij fraudebestrijding, dan kan ook in een adem andere ineffectieve en inefficiënte acties worden genoemd die solidariteit (ook) onder druk zetten en (ook) zuinige en zinnige zorg in de weg staan. En daarmee een negatieve invloed hebben op kostenontwikkeling. En is dat minder erg?

Wanneer 19.000 onverzekerden (CBS) de verwachte nominale premie van 1.226,- (2014) niet betalen, komt de minister € 23 mln tekort.  De principes van stepped care en matched care zijn bij de zorginkoop niet goed opgepakt. De tweede lijn en ZBC’s zijn te makkelijk zonder verwijzing toegankelijk geweest. In reclames op radio/TV hoor ik ook vandaag nog klachtenpoli’s werven. In plaats van burgers met U3 en U4 terug te sturen naar de HAP of de reguliere dagzorg, lees ik  “business cases”  wat er wordt bespaard als de HAP fysiek bij de SEH zit. Zijn de solvabiliteitseisen van 9 naar 11%, verhoogd door de DNB, niet te hoog, waarmee € 720 mln extra is betaald uit premiegeld? En de reclame-uitgaven van verzekeraars van € 58 mln, kan dat niet wat minder?  Het gedrag van NZa en NMa/ACM zijn in andere blogs besproken. Tot slot, kan de NZa bij dit onderzoek naar “zwakke plekken in het stelsel” de eigen rol ten principale wel controleren?

Er zijn binnen dit zorgstelsel drie partijen, een ministerie met een FIOD/OM , zes toezichthouders en enkele adviesorganen. Fraude is onacceptabel, dat vindt iedereen. Oneigenlijk gebruik van zorg, niet verzekerd zijn, opmerkelijke (fake)nota’s, slechte inkoop, niet afgestemde inkoopcontracten, fusies, marktmacht bij de verkeerde partij, beroerd toezicht en regelgeving, slechte adviezen etc, dit alles werkt ook kostenverhogend, ondergraaft de solidariteit en schaadt het vertrouwen in de professional en het stelsel. De eerste tussenrapportage komt volgens de NZa in december.

Laat “fraude"bestrijding niet selectief gericht zijn op alleen zorgaanbieders en pgb aanvragen. En ik zal dan ook bijbels willen afsluiten: wie in en rond dit zorgstelsel zonder zonde is, werpe hier de eerste steen.

AM