In 2002 (een/twee) werden huisartsen al verplicht ook zonder contract het inschrijfabonnement ziekenfondsverzekerden
te accepteren, wat hoort bij het wel
hebben van een contract. Daarmee bepaalde de rechter feitelijk dat het hebben
van een contract geen waarde heeft.
Eind 2002 verliest de LHV bij het College van Beroep voor het
bedrijfsleven een zaak vanwege de opbouw van de kostenstructuur van de praktijkondersteuning. Dit heeft tot gevolg dat in 2010 de NZa kostenvergoeding
van de praktijkondersteuner (HBO) nog onder het niveau ligt van de
doktersassistente met MBO (boek, 2e
druk, pg 453). Nu eind 2013 het budget
van de macrofinanciering van de POH voor de nabije toekomst duidelijk onder de
maat is, is deze gerechtelijke uitspraak een weinig vertrouwenwekkend
uitgangspunt voor te realiseren ondersteuning bij het nastreven van substitutie.
2005 was het jaar waarin enkele groepen huisartsen, waaronder
Stichting de Vrije Huisarts, bezwaar aantekenden tegen de weigering van toen
nog enkele ziekenfondsen om met huisartsen contractonderhandelingen te voeren
en zich te beperken tot het toezenden van standaardcontracten. De CTZ (toezichthouder)
wees het beroep af, waarna enkele collega's doorgingen met hun bezwaarprocedures bij de Raad van
State. Ook hier werd het bezwaar afgewezen.
In 2008 start de LHV een kort geding tegen VWS. Inzet was de
aanwijzing buiten werking te laten stellen een besparing van € 68 miljoen op de
kosten voor de huisartsenzorg per 1 januari 2009 te realiseren. De vorderingen
van de LHV worden door de rechter afgewezen. Het leerpunt hier had al moeten
zijn, indien het budgetkader huisartsenzorg door VWS wordt beperkt, reactief
ook het zorgaanbod van de huisarts naar beneden dient te worden bijgesteld. Met
het onderhandelaarsresultaat 2014 tot en met 2017 en het maximum van de
groeipercentages gaat mogelijk hetzelfde probleem weer (opnieuw) spelen.
In 2011 verliest een zorggroep een rechtszaak om te mogen
onderhandelen over een integraal tarief.
Inventarisatie onder zorggroepen over hun ervaringen met het
onderhandelen gaf ook later een ongunstig beeld. Een risico voor de toekomst.
Ook in 2012 verliest de LHV opnieuw over een kaderafspraak een rechtszaak tegen VWS. De rechter stelt hier dat ook als aan het huisartsenkader
achteraf onvoldoende extra middelen zijn
toegevoegd, er nog sprake kan zijn van een overschrijding. De
voorzieningenrechter oordeelt dat de minister de overschrijdingen van het kader
huisartsenzorg (per deelkader) niet op onmiskenbaar onrechtmatige wijze heeft
vastgesteld. De gevolgen liggen nog vers in het geheugen: in 2012 een korting
van € 98 miljoen.
De advocaat van de twee huisartsen stelt dat met de laatste uitspraak(10.10.2013) van het College van Beroep voor het bedrijfsleven de zorgverzekeraars
vrij zijn om een niet-onhandelbaar aanbod te doen. Met de invoering van het
nieuwe zorgstelsel is deze situatie dus gebleven zoals het was. De advocaten
pleiten ervoor dat juist de toezichthouders, ACM en NZa, meer zouden moeten
kijken naar de gevolgen die dit soort contracten op langere termijn hebben op
het zorgaanbod en de markt.
Maar ja, de inspanningen van de NMa hebben bewust geleid tot het
ontmantelen van de bestuurskracht van de huisarts. Allereerst met de eis richting
de LHV van een buitenproportioneel hoge boete. Daarnaast heeft de NMa
de huisartsbestuurders met een haast middeleeuwse methode verplicht een Toezeggingsbesluit te tekenen,
waarmee collectief onderhandelen over tarieven verboden is, onder dreiging van
persoonlijke aansprakelijkheid.
Maar ja, het probleem van de tweede toezichthouder, de NZa, is dat ze
op de zorgmarkt vraaggestuurde zorg propageren maar met vast budget onder de WMG vlag juist
goedkeuren dat er aanbodgestuurde zorg wordt betaald. Met levering van zorg voor een door henzelf bepaald tarief. Zo geef je de burger de illusie dat de vraag van de
patiënt centraal staat. Maar deze zelfde burger is uiteindelijk het slachtoffer
als de zorgaanbieder, met steun van de rechter, geen stem heeft in de voorwaarden, waaronder
zorg voor burgers geleverd wordt. Wat
heeft het voor zin om regels van contractering op te stellen als bij elke
marktscan de NZa laat merken de marktmacht van partijen verkeerd in te schatten,
dan wel, zoals de bestuursvoorzitter preekt, de toegenomen marktmacht van
verzekeraars juist toejuicht?
Het werkelijke probleem is het feit dat politiek Den Haag geen serieus
antwoord heeft om de afgesproken contractspelregels
van het zorgstelsel te monitoren. De minister antwoordt op Kamervragen (26.11.2013) over de
korting op de tarieven logopedie (24% onder de kostprijs!) met de uitspraak dat
het stelsel zorgaanbieders uitdaagt om
zich te onderscheiden door goede kwaliteit tegen een goede prijs te leveren en
zich te onderscheiden door in te spelen op de eisen van de tijd en de wensen
van de patiënt. Maar de NZa bepaalt de “gereguleerde
tarieven” en de verzekeraar bepaalt de
zogenaamde “vrije tarieven”. Waarna beiden, overheid en verzekeraar, met steun
van NZa, de rekening van overschrijding voor
extra geleverde zorg bij de zorgaanbieder legt. Zie hier, de zorgmarkt anno 2013 in een
notendop.
Maar, het kan nimmer zo zijn, dat als je verantwoordelijk wordt
gehouden voor de output, je geen inspraak hebt over de input. Daar is geen
rechter voor nodig om dat standpunt uit te dragen. Geen enkele partij zou dit accepteren.
Daarom, zoals ooit een premier zei, fatsoen dat moet je doen!
AM
